Er was eens een Douzelage-voorzitter……
Deel 2: Road to Ukraine
We zitten in een koude, rokerige kamer van het gemeentehuis van Kamianets-Podilskyi in Oekraïne. Het is begin februari 2023, ongeveer één jaar na de Russische inval. Op tafel staat een immense kogelhuls, door kinderen uitbundig gedecoreerd in de kleuren van de Oekraïense vlag en gevuld met droogbloemetjes. Buiten staat een lange rij mensen rustig op hun beurt te wachten bij een vrachtwagen vol met hulpgoederen van ‘Fight for Freedom’ en de bestelwagen van de Roemeense humanitaire organisatie ‘Johanniter Mission Siret’, die ons heeft uitgenodigd om mee te komen.
Die ochtend staan we voor dag en dauw klaar voor de ingang van ons hotel in Siret, onze Douzelage zusterstad in Roemenië. Het hotel heet veelzeggend ‘Frontier Hotel’, want Siret ligt zo’n beetje aan de grens met Oekraïne. Voor onze neus een kilometerslange rij stilstaande vrachtwagens. We hopen stiekem dat wij wat sneller door de grensposten zullen komen. We voelen ons allemaal wat ongemakkelijk met het gegeven dat we naar een land in oorlog zullen gaan én – nog bijna belangrijker – vragen ons af of een land in oorlog tijd heeft voor een stelletje ramptoeristen, want zo voelen we ons. We doen ruim twee uur over 124 kilometer.
Aan de tafel in het gemeentehuis zit Mykhailo Simashkevych, voormalig burgemeester van Kamianets-Podilskyi en sinds kort district gouverneur. Hij heeft gevechtskleding aan. Hij steekt een sigaret op en spreekt ons allemaal toe. In het Oekraïens, want buiten Russisch spreekt hij geen andere talen. En Russisch spreekt hij liever niet meer. Hij zegt: “we dachten één grote broer te hebben, maar in plaats daarvan hebben we nu allemaal kleine zusjes! We staan niet alleen!” En zo had ik het eigenlijk nog niet bekeken. We krijgen vieze koffie, maar hij belooft ons tijdens de lunch goeie wodka en steekt nog een peuk op. Wat een charisma heeft deze man; hij spreekt een universele taal en we begrijpen hem.
Het inwonersaantal in Kamianets-Podilskyi is sinds het begin van de oorlog ongeveer verdrievoudigd. Velen zijn van het Oosten naar het Westen gevlucht en in deze stad terecht gekomen. Vaak zonder echtgenoot, broer of zoon: dood, vermist of nog ergens aan het front. Hun levens zijn verwoest. We zijn diep onder de indruk van de hulp die deze stad biedt. Schooltjes worden uit de grond gestampt, praatgroepen gestart, onderdak gezocht en gevonden, getraumatiseerde kinderen en volwassenen worden opgevangen en voor de vluchtelingen wordt – indien gewenst – werk gezocht om het leven weer een beetje op de rit te krijgen.
“Waar hebben jullie nu écht grote behoefte aan?”, vragen we benepen, want waar begin je in hun situatie? Het antwoord is echter heel vlot en duidelijk: “фургон, wheels, a minibus!” We snappen het en beloven dat we onze stinkende best gaan doen.
De wodka vloeit rijkelijk tijdens de lunch: we proosten op de vrouwen, de kinderen, de ouders, de vrienden en de mannen aan het front. Bij die laatste toast verdwijnt de lach van zijn gezicht en gaat de wodka ad fundum naar binnen. Ik ben ergens de tel kwijtgeraakt; het waren er geloof ik zeven. Bij zeven staat hij op, bedankt ons heel hartelijk voor het bezoek en gaat met kogelvesten – door de inwoners van zijn stad gemaakt – naar het front. Ik hoop niet dat hij zelf rijdt…
Terug in Siret. We zijn op werkbezoek en praten over door te voeren veranderingen in de constitutie en andere belangrijke Douzelage-zaken. Maar het voelt niet zo belangrijk meer. We zijn zwaar onder de indruk van ons bezoek aan Oekraïne. Hoewel er geen kogels en granaten om je oren vliegen, hebben we allemaal de oorlog echt gevoeld.
Op donderdag 13 juni aanstaande vertrekt een kleine delegatie van zeven personen, bestaande uit zes Nationaliteiten, met twee(!) personenbusjes naar Kamianets-Podilskyi. Het is fantastisch dat een organisatie als Douzelage dit heeft kunnen bewerkstelligen en ik beschouw het oprecht als een eer dit project te hebben kunnen begeleiden.
We beginnen in onze Luxemburgse gemeente, Niederanven. Daar heeft een plaatselijk vervoersbedrijf ons twee busjes geschonken! Alle lof naar hen én de nieuwe en zeer enthousiaste burgermeester van Niederanven die deze weg vrij heeft gemaakt.
Andere Douzelage-steden hebben eveneens de pot gespekt en zodoende is er ruimte voor de reis, de benzine, de verzekeringen en kunnen we in Oekraïne financieel nog aardig behulpzaam zijn! We rijden via onze Duitse partnerstad, Bad Kötzting, via Satu Mare (bij de grens van Hongarije/Roemenië) naar Siret en verblijven uiteraard weer in het Frontier Hotel! Op zondag, 16 juni gaan we in Kamianets-Podilskyi de busjes aanbieden. We hebben dan 2.263 kilometer gereden. Onze ‘Road to Ukraine’.
En we kunnen niet wachten! We zijn ons bewust dat het een druppel op een zeer gloeiende plaat is, maar desondanks hopen we deze dappere stad – al is het maar voor even – een hart onder de riem te steken.
Annigje Kruytbosch
(We/wij in dit verhaal refereert aan het overkoepelend bestuur van Douzelage: de voorzitter en drie vice-voorzitters.)